لکوموتیوهای مورد استفاده در ناوگان کشش راهآهن ایران در سال ۱۳۳۶ صرفاً لکوموتیوهای بخار بودند؛ تا نخستین لکوموتیوهای دیزل که از سال ۱۳۳۶ وارد ناوگان راه آهن ایران شد و در حال حاضر لکوموتیوهای دیزل الکتریک ساخت شرکت جنرال موتور آمریکا، لکوموتیوهای مانوری دیزل الکتریک هیتاچی و لکوموتیوهای دیزل الکتریک جنرال الکتریک ساخت کانادا و لکوموتیوهای دیزل الکتریک آلستوم درحال بهره برداری است.
مشخصات لوکوموتیوهای شرکت راه آهن به شرح زیر است:
لکوموتیوهای GM
لکوموتیوهای دیزل الکتریک (GM) که در مدل‌های مختلف در خدمت راهآهن جمهوری اسلامی ایران است از یک موتور دیزل دو زمانه استفاده شده است که ترتیب تبدیل انرژی‌ها در این نوع لکوموتیوها بشرح ذیل است:
تبدیل انرژی شیمیایی حاصل از ترکیب سوخت و اکسیژن هوا در سیلندرهای موتور دیزل به انرژی حرارتی.
انرژی حرارتی تولید شده سبب انرژی مکانیکی به پیستون و میل لنگ منتقل و موجب حرکت دورانی آن می گردد.
انتقال حرکت دورانی میل لنگ به محور ژنراتور اصلی و تبدیل انرژی مکانیکی به الکتریکی.
انتقال انرژی الکتریکی حاصل از ژنراتور اصلی به تراکشن موتورها و تبدیل انرژی الکتریکی به مکانیکی که سبب حرکت دورانی محور تراکشن موتور می‌گردد.
انتقال این حرکت دورانی به وسیله چرخ‌دنده به محورهای لکوموتیو که سبب حرکت انتقالی چرخ‌ها شده و نیروی کشش لکوموتیو را تامین می‌نماید.
لکوموتیوهای G12
این لکوموتیو به منظور حمل قطار و جایگزینی آنها به جای لکوموتیوهای بخاری بین سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۱ به ناوگان راه آهن ایران پیوستند که از نوع چهارمحوره و سبک بوده و روی آنها یک دستگاه موتور دوازده سیلندر (V) شکل خروجینی مدل ۵SVC بلووری با سیستم انژکتور مستقل نصب و دارای نسبت تراکم ۱ : ۱۶ بوده و با آب خنک می‌گردد.
این لوکوموتیو دارای دو سیستم روغن کاری مجزا (اصلی و خنک‌کننده پیستون) است. انتهای عقب موتور به یک دستگاه ژنراتور مدل D12 که برق تولیدی آن از نوع DC بوده و به مصرف چهار دستگاه تراکشن موتور مدل D-47B می‌رسد و این کوپلینگ به یک دستگاه کمپرسور هوا مدل WXO که به وسیله هوا خنک می‌شود و وظیفه تامین هوای فشرده مورد نیاز لکوموتیو و قطار را به عهده دارد، سر میل لنگ (جلو موتور) از طریق کوپلینگ باعث حرکت جعبه دنده پروانه خنک‌کننده رادیاتور آب موتور و یک دستگاه پروانه (ونتیلاتور) مخصوص هوارسانی جهت خنک کردن تراکشن موتورهای بوژی عقب می‌گردد.
یک دستگاه ژنراتور کمکی DC مدل A-7159 باتران ۱۰KW که از طریق کوپلینگ و چرخ‌دنده در وسط و قسمت عقب موتور نسب شده که وظیفه تامین برق فشار ضعیف جهت تحریک ژنراتور اصلی و شارژ باطری و سایر مصرف‌کننده‌های فشار ضعیف را به عهده دارد هم چنین دو دستگاه بلوور که در انتهای موتور و طرفین ژنراتور کمکی نصب شده که نیروی خود را از طریق چرخ دنده رابط از میل لنگ دریافت و هوای مورد نیاز احتراق موتور را تامین می‌کند.
فضای بین موتورخانه و اتاق راننده، کابین خودکارهای برقی قرار دارد و در جلوی اتاق راننده در قسمت پایین دماغه تجهیزات و ادوات ترمز و مخزن اصلی هوا و در بالا مقاومت های ترمز دینامیک و پروانه خنک کننده آنها قرار دارد.
یک دستگاه پروانه (ونیتلاتور) که با محور ژنراتور کمکی از طریق کوپلینگ متصل شده است که هوای تولیدی آن وظیفه خنک کردن تراکشن موتورهای بوژی جلو و ژنراتور اصلی را بعهده دارد هوای خروجی از ژنراتور اصلی به فضای موتورخانه شده و باعث فشار قرار دادن یک دستگاه موتورخانه می‌گردد
مخزن سوخت در پایین در قسمت زیرشاسی، نصب شدن یک دستگاه پمپ برقی جهت انتقال سوخت مصرفی موتور از این مخزن به مدار مربوطه را به عهده دارد، در قسمت فوقانی انتهای لکوموتیو چهار دستگاه رادیاتور به صورت سری و موازی نصب شده که آب خنک کننده موتور در آنها جریان می‌یابد و در قسمت زیرین آن در قسمت بالای اتاق راننده برق شیپوری و رنگ ناقوسی در زیرشاسی جلو لکوموتیو سمت راست قرار گرفته است.
اتاق راننده شامل پانل فرماندهی است که تجهیزات فرمان‌های حرکت و دینامیک و مارش و همچنین ترمزهای سه‌دنده و شش‌دنده و کلیدها و نشان دهنده‌ها و روی آن نصب شده اند.
ضمناً تجهیزات رفاهی شامل بخاری، منقل، آبسردکن می‌باشد، بروی شیشه جلوی راننده و درب‌ها برف‌پاککن نصب شده است و مخزن شماره دو اصلی هوا و جعبه‌های باطری‌ها که شامل هشت عدد باطری اسیدی است در وسط و پایین شاسی لکوموتیو نصب شده است، استارت موتور از طریق سیم پیچ استارت داخل ژنراتور اصلی با برق باطری انجام می‌گردد، این لکوموتیو دارای دو بوژی دومحوره است بر روی هرکدام رو موتور الکتریکی (تراکشن موتور) مدل D-47-B نصب شده که نیروی محرکه لکوموتیو را تامین می‌کند و همچنین سیلندرهای ترمز و جعبه‌های سن و اهرم‌بندی در هر بوژی نصب شده است در قسمت انتهای لکوموتیوی در راه‌پله جهت دستیابی به سکوی بغل لکوموتیو و موتورخانه و از قسمت جلو پله قسمت چپ جهت ورود به اتاق راننده و پله سمت راست جهت مانورچی پیش‌بینی گردیده است در هر طرف شاسی عرضی دو تامپون زنجیر و قلاب سپر و همچنین شیر و لوله‌های هوا پیش‌بینی شده است.
شایان ذکر است لکوموتیوهای فوق تقریباً از رده خارج شده بود که بازسازی آنها با تغییراتی در اتاق موتور و افزایش توان آن در دست اقدام است که تعدادی هم بازسازی و در سرویس قرار گرفته است.